Dị ứng sữa công thức: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Posted on 04/08/2022

Nhiều phụ huynh lo lắng khi cho con uống sữa rồi thấy bé có biểu hiện phản ứng lại. Vậy, hãy cùng Eco Pharmalife tìm hiểu xem trẻ dị ứng sữa công thức thì phải làm sao nhé.

Nguyên nhân trẻ bị dị ứng sữa công thức

Dị ứng xảy ra khi có cơ thể phản ứng với một chất lạ. Khi đó, hệ miễn dịch cho rằng các thành phần có trong sữa công thức là chất có hại cho cơ thể và tìm cách tấn công lại chúng khi nó được đưa vào cơ thể. Trong sữa công thức thường có một lượng khá lớn sữa bò, và dị ứng với sữa bò là một trong những dị ứng hay gặp ở trẻ nhỏ. Do đó, nếu bé bẩm sinh dị ứng với sữa bò thì khi cho uống sữa công thức cơ thể bé sẽ phản ứng lại. Đa số trường hợp trẻ dị ứng là phản ứng lại với protein có trong sữa. Khi đưa sữa vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ sản xuất kháng thể IgE để trung hòa protein (chất được coi là có hại) từ đó gây ra loạt phản ứng dị ứng. Thêm vào đó, di truyền cũng là một trong những yếu tố làm tăng khả năng trẻ bị dị ứng sữa công thức. Người thân trong nhà như ông, bà, bố, mẹ,… có tiền sử bị dị ứng với các loại sữa thì tỷ lệ con cũng dị ứng với sữa vào khoảng 60-70%. Bên trên là một vài nguyên nhân được cho là gây ra dị ứng sữa công thức ở trẻ. Hiện nay, vẫn chưa có báo cáo khoa học nào công bố chính xác nguyên nhân cụ thể nào gây ra tình trạng này.

Dấu hiệu bé dị ứng sữa công thức

Những dấu hiệu bé dị ứng sữa công thức đôi lúc xảy ra rất mơ hồ. Nhiều bậc phụ huynh nếu không chú ý biểu hiện của con mỗi ngày thì có thể dễ dàng bỏ qua những dấu hiệu này. Điều này diễn ra lâu ngày có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Các triệu chứng dị ứng sữa công thức xảy ra nhanh hay chậm tùy thuộc vào thể trạng của từng bé cũng như cả lượng sữa được đưa vào. Có trẻ có biểu hiện dị ứng sau 2 giờ uống sữa được gọi là phản ứng nhanh, bên cạnh đó có những bé trải qua sau 2 ngày mới có dấu hiệu được gọi là phản ứng chậm. Các phản ứng dị ứng nhanh thường xảy ra đột ngột như đột nhiên sưng phù cơ thể, trẻ thở khò khè, thở rít, khó thở, nôn,… Các phản ứng dị ứng chậm thường nhẹ hơn như trẻ khó chịu, quấy khóc, tăng cân chậm, đi ngoài phân lỏng,… Mẹ nên để ý và theo dõi mọi sự thay đổi của con để có thể khắc phục kịp thời nếu con yêu dị ứng sữa. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp khi trẻ bị dị ứng sữa công thức.

Trẻ quấy khóc kéo dài

[caption id="attachment_3945" align="alignnone" width="950"] dấu hiệu trẻ bị dị ứng sữa là trẻ quấy khóc kéo dài Trẻ quấy khóc kéo dài là dấu hiệu trẻ bị dị ứng sữa[/caption] Thông thường trẻ sau khi được cho ăn no sẽ thường nhanh tiến vào giấc ngủ. Tuy nhiên, bé dị ứng với sữa công thức làm bụng bé khó chịu, cơ thể trẻ phản ứng khiến bé cáu gắt, khóc sau khi ăn. Đây là dấu hiệu mà nhiều bố mẹ chủ quan sau khi cho con ăn. Dù không phải là triệu chứng đặc hiệu nhưng nếu trẻ khóc liên tục nhiều hơn 3h/ ngày, và tình trạng kéo dài trong nhiều ngày thì bố mẹ nên chú ý. Khóc lâu làm trẻ mệt mỏi, ảnh hưởng đến nhịp tim, hệ thống hô hấp, thậm chí có thể khiến bé ngất lịm.

Trẻ đầy hơi, tiêu chảy

Sau khi được cho bú, bụng bé sẽ được làm đầy bằng lượng sữa. Bình thường, sữa sẽ được hấp thu để tiêu hóa. Tuy nhiên, ở trẻ dị ứng với sữa công thức thì cơ thể sẽ chống lại bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa. Khi đó, sữa không thể tiêu hóa được làm bụng bé bị chướng, phình to, căng cứng. Trẻ xì hơi nhiều hơn bình thường. Vì hệ tiêu hóa có vấn đề nên trẻ cũng có triệu chứng khác như tiêu chảy kéo dài. Bé đi đại tiện 3-4 lần trong ngày mà kéo dài liên tục trong khoảng 1 tuần, phân lỏng, nhầy, có thể có lẫn máu. Việc ảnh hưởng hệ tiêu hóa lâu ngày làm bé chậm phát triển, khó tăng cân. Thậm chí, ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của trẻ. Hệ tiêu hóa có vấn đề từ ngày nhỏ có thể là tiền đề gây ra tình trạng bị các bệnh tiêu hóa sau này.

Bé nôn, trớ sau khi ăn

Sau khi ăn, trẻ sơ sinh bình thường cũng thường xuyên trớ một lượng nhỏ sữa ra bên ngoài. Nhưng ở các bé dị ứng với sữa công thức, bé thường nôn lượng lớn sữa sau khi ăn vài giờ, nôn nhiều lần trong ngày. Do sữa không được hấp thu, nên cơ thể tạo ra phản ứng đào thải sữa ra ngoài, tạo hiện tượng trào ngược dạ dày. Trẻ nôn, đẩy ngược sữa ra bên ngoài. Khi bé nôn ra ngoài, có thể xảy ra trường hợp sữa vô tình đi vào khí quản của bé khiến bé sặc hay khó thở. Các mẹ nên lưu ý cách xử lý sao cho đúng khi con trớ ra ngoài.

Da nổi mẩn đỏ, phát ban

Một phản ứng biểu hiện dị ứng thường thấy là ngứa, phát ban trên cơ thể. Chúng xuất hiện sau vài giờ sau khi cho trẻ ăn sữa công thức. Vị trí phát ban có thể xảy ra toàn thân hoặc chỉ ở chân, tay, vùng bụng, thậm chí ở một số trẻ chỉ có biểu hiện sần đỏ ở 1 vùng nhỏ quanh miệng hay vùng nào đó trên cơ thể. Tuy nhiên nếu chỉ có dấu hiệu phát ban thì các mẹ nên chú ý có thể bé bị các bệnh về da khác như chàm, eczema,..... Các mẹ nên đưa con đi khám bác sĩ khi con có dấu hiệu này để xác định rõ nguyên nhân gây ra.

Trẻ có vấn đề khó khăn khi hô hấp

Sau khi ăn sữa, một thời gian sau bé có biểu hiện khó thở, thở khò khè, xuất hiện đờm ở mũi. Đây là triệu chứng của việc cơ thể bé phản ứng lại với protein có trong sữa. Khi kháng thể IgE nhận ra protein ở sữa sẽ huy động hệ miễn dịch tiết ra một loạt chất hóa học trong đó có histamin gây chảy nước mũi, khô họng, khó thở. Nếu dấu hiện này kéo dài hơn ngày mà không có dấu hiệu giảm dần thì rất nguy hiểm cho bé. Đờm được tiết ra nhiều có thể gây cản trở sự hô hấp, làm nhịp thở của bé bị gián đoạn, gây ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng trẻ.

Trẻ dị ứng sữa công thức phải làm sao?

Nên để bé được bú bằng sữa mẹ hoàn toàn

[caption id="attachment_3948" align="alignnone" width="950"] trẻ dị ứng sữa công thức cho trẻ bú sữa mẹ Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn khi trẻ dị ứng sữa công thức[/caption] Nhiều bậc phụ huynh bây giờ có xu hướng để con uống kết hợp sữa mẹ và sữa công thức. Nhưng không phải tất cả bé đều hấp thu được tốt sữa công thức, thậm chí nhiều trường hợp trẻ còn bị dị ứng với chúng. Nếu trẻ sơ sinh nhỏ hơn 5 tháng hay mẹ vẫn còn sữa thì nên để con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Vì trẻ được bú sữa mẹ ngay từ khi còn nhỏ thường có ít khả năng bị dị ứng khi lớn lên hơn so với trẻ không được nuôi sữa mẹ. Ngừng sử dụng sữa công thức và bú hoàn toàn bằng sữa mẹ là biện pháp ngăn ngừa dị ứng sữa ở trẻ hiệu quả đảm bảo dinh dưỡng cho bé tốt nhất. Nên nhớ, trẻ cũng cũng bị dị ứng nếu trong sữa mẹ có thành phần protein có trong sữa bò. Nên, để đảm bảo thì mẹ cũng không nên hấp thụ các sản phẩm được làm từ sữa khi cho con bú như bơ, sữa chua, phô mai,...

Chuyển đổi sữa công thức sang loại sữa từ thực vật

Trong trường hợp mẹ không có đủ sữa để cung cấp cho bé. Ta có thể chuyển đổi bữa ăn của con thành các loại sữa có nguồn gốc từ thực vật như: sữa đậu nành, sữa hạnh nhân,… nếu con chỉ bị dị ứng sữa nhẹ. Chúng có thành phần protein khác với protein có trong sữa bò. Đồng thời, sữa thực vật có hàm lượng dinh dưỡng đủ nên giúp trẻ phát triển bình thường, không có chứa chất kích thích hệ miễn dịch phản ứng. Nên để bé uống các sản phẩm này từ 2 đến 12 tháng sau đó cho bé thử lại các sữa công thức hay sữa bò. Bởi vì, có nhiều bé do hệ miễn dịch nhạy cảm với protein trong sữa nên mới gây hiện tượng dị ứng. Sau một thời gian sử dụng các loại sữa khác, cơ thể bé thích nghi được với protein trong sữa thì có thể quay lại sử dụng sản phẩm sữa công thức để kiểm tra cơ thể có còn phản ứng nữa không.

Sử dụng các sữa công thức có protein ít gây dị ứng

Nếu cha mẹ vẫn muốn con uống sữa công thức thì có thể sử dụng sữa công thức làm từ sữa bò mà protein đã được phá hủy thành các đoạn ngắn. Chúng làm giảm dị ứng sữa, làm trẻ dễ tiêu hóa các protein hơn. Tuy nhiên chỉ nên dùng cách này cho trẻ dị ứng nhẹ với sữa. Sau một thời gian sử dụng ít nhất 2 tháng, bố mẹ nên cho bé kiểm tra lại khả năng miễn dịch bằng cách cho bé bú thử lại sữa bò để xem có thay đổi không. Nhiều trường hợp, bé dần thích nghi và cơ thể dần chấp nhận các protein có trong sữa bò (hay sữa công thức). Trẻ không còn dị ứng lại với sữa công thức bình thường nữa. Các bậc phụ huynh có thể chọn mua các loại sữa này ở trên thị trường hay các khoa dinh dưỡng ở các bệnh viện. Đây đều là những nơi uy tín để gia đình có thể chọn mua sản phẩm. Cùng với sự tư vấn của bác sĩ hay những người có chuyên môn thì bố mẹ hoàn toàn chọn lựa sản phẩm sữa phù hợp nhất cho con.

Bổ sung các chất dinh dưỡng qua việc cho bé ăn dặm

[caption id="attachment_3947" align="alignnone" width="950"] trẻ dị ứng sữa công thức nên bổ sung dinh dưỡng qua việc ăn dặm Bổ sung dinh dưỡng qua việc ăn dặm với trẻ dị ứng sữa công thức[/caption] Với trẻ từ 5 tháng tuổi trở lên, bé đã dần được làm quen với việc ăn dặm. Nên trong tình trạng dị ứng với sữa, mẹ có thể tăng cường các chất dinh dưỡng vào bữa ăn cho bé thay vì uống sữa công thức. Việc này ngăn chặn sự dị ứng với sữa của bé. Nhưng mẹ nên cẩn thận trong việc chuẩn bị thức ăn dặm cho con, tránh sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ sữa. Các sản phẩm như váng sữa, sữa chua, phô mai, kem béo,... tuyệt đối không cho bé dùng.

Các mẹ có thể quan tâm

https://ecopharmalife.vn/bai-viet/tre-uong-sua-cong-thuc-di-ngoai-mau-xanh/

Dị ứng sữa ở trẻ em có nguy hiểm không?

Các hệ quả do dị ứng kéo dài có thể xảy ra ở hệ tiêu hóa, làm phá vỡ hệ cân bằng vi sinh trong ruột của trẻ làm ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan sau này. Nhưng nếu điều trị sớm thì có thể khắc phục được. Phản ứng xảy ra mạnh mẽ nhất khi cơ thể bị dị ứng là sốc phản vệ. Chúng xảy ra nhanh, khiến bé khó thở, tụt huyết áp,… có thể dẫn đến đột ngột tử vong nếu không xử lý kịp thời. Thật may, hiếm trường hợp dị ứng sữa gây ra tình trạng này. Hiện tượng dị ứng sữa ở trẻ gây ra nhiều khó khăn trong việc chăm sóc sức khỏe của bé. Tuy nhiên nếu như người thân trong gia đình cẩn thận trong việc quản lý chế độ ăn cho trẻ thì hiện tượng dị ứng này hoàn toàn được kiểm soát. Nhiều trường hợp trẻ bị dị ứng với sữa công thức ngày nhỏ nhưng sau khi lớn lên (tầm khoảng trên 3 tuổi) thì hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn, không còn nhạy cảm với sữa nữa. Từ đó, trẻ không còn dị ứng với sữa công thức nữa. Nhìn chung, dị ứng với sữa nếu được phát hiện sớm kịp thời và bảo đảm được chế độ ăn không chứa sữa thì không gây nguy hiểm đến sức khỏe trẻ.

Trẻ bị dị ứng sữa công thức khi nào cần đi khám?

[caption id="attachment_3944" align="alignnone" width="950"] dị ứng sữa công thức có đưa trẻ đi khám bác sĩ Đưa trẻ đi khám bác sĩ khi trẻ dị ứng sữa công thức[/caption] Ba mẹ cần đưa trẻ bị dị ứng sữa công thức đi khám ngay khi có các triệu chứng nặng hay có dấu hiệu của việc sốc phản vệ như: